O Tribunal Supremo vén de emitir unha sentenza que obriga á familia Franco a devolver ao Concello de Santiago dúas esculturas románicas do Mestre Mateo que formaban parte orixinal do Pórtico da Gloria. A resolución estima o recurso presentado polo consistorio en 2022 e reverte as anteriores decisións da Audiencia Provincial de Madrid e do xulgado de primeira instancia, ao considerar que “a identificación das estatuas é clara e se desprende sen lugar a dúbida da documentación achegada e do informe pericial”.

O papel do investigador Francisco Prado-Vilar, investigador do CISPAC, resultou determinante para acadar esta vitoria xurídica e patrimonial. O seu traballo permitiu reabrir o caso e fundamentar o recurso ao Supremo, sentando as bases probatorias que sinalaban a titularidade pública das esculturas e documentando o seu traslado irregular ao Pazo de Meirás en 1954, "sen adoptar acordo algún e só por complacer á esposa do ditador", segundo recollía a demanda.

O domingo 22 de xuño, dentro do ciclo Os meses do Larouco, celebrarase unha andaina e unha conferencia para dar a coñecer un dos ecosistemas máis singulares e fráxiles da serra: as turbeiras de montaña, xa recoñecidas na súa parte portuguesa e agora incluídas no Inventario de zonas húmidas de Galicia (2024).

A actividade contará coa participación de dous membros do CISPAC, Xabier Pontevedra-Pombal, do Departamento de Edafoloxía e Química Agrícola (USC), e Marcos Valcárcel, do Departamento de Xeografía (USC), ambos responsables do estudo e catalogación das turbeiras situadas entre Coto Farelo e o Outeiro da Mina.

O luns 30 de xuño, o CISPAC acollerá unhas xornadas centradas na xestión do litoral galego. Baixo o título Oportunidades e posibilidades: a propósito da transferencia da xestión do litoral a Galicia, o encontro reunirá investigadoras e investigadores de distintas disciplinas para pensar colectivamente os usos do mar en Galicia, desde unha perspectiva histórica ata os desafíos e oportunidades actuais.

O CISPAC formalizou onte a constitución oficial do Consello de Transferencia, un órgano chamado a canalizar, fortalecer e facer máis bidireccional a conexión entre o coñecemento xerado no centro e os retos da contorna.

O acto, celebrado no Edificio Fontán da Cidade da Cultura, contou coa participación do equipo directivo do centro e de representantes de 6 das 7 institucións incorporadas nesta primeira fase: a Dirección Xeral de Turismo da Xunta de Galicia, o Consello da Cultura Galega, a Fundación Juana de Vega, Caixa Rural Galega, a Rede Europea de Loita contra a Pobreza (EAPN Galicia), a Fundación RIA e o Consello Económico e Social de Galicia.

Os investigadores Noelia Parajuá e David Soto, membros do grupo HISTAGRA e do CISPAC, organizan a sesión “Producción y reproducción en los sistemas alimentarios contemporáneos” no marco do XIX Congreso da Sociedad de Estudios de Historia Agraria (SEHA) & XII Rural Report, que terá lugar en Zaragoza do 14 ao 16 de xaneiro de 2026.

O prazo para enviar comunicacións está aberto ata o 30 de xuño de 2025.

O vindeiro 16 de xuño terá lugar o acto de constitución do Consello de Transferencia do CISPAC (Centro de Investigación Interuniversitario das Paisaxes Atlánticas Culturais), un novo órgano adicado a fomentar e canalizar a relación entre o centro e a sociedade, especialmente no ámbito da transferencia de coñecemento.

O acto celebrarase no seminario 103 do CISPAC (Edificio Fontán, Cidade da Cultura) e contará coa participación de representantes das institucións incorporadas ao Consello: Dirección Xeral de Turismo da Xunta de Galicia, Consello da Cultura Galega, Caixa Rural Galega, EAPN Galicia – Rede Europea de Loita contra a Pobreza, Fundación Juana de Vega, Fundación RIA e o Consello Económico e Social de Galicia (CES).

Hager Fathi Mohammed é Profesora adxunta (Bioarqueoloxía) no Departamento de Arqueoloxía e Escavacións, Facultade de Arqueoloxía da Universidade Ain Shams (O Cairo, Exipto). En 2021 defendeu o traballo de Máster en Arqueoloxía Exipcia, con especialización en Bioarqueoloxía coa tese Dieta e enfermidades dentais na civilización de Maadi: Un estudo arqueolóxico-antropolóxico.

Aproveitando a súa estadía no CISPAC, achegámonos máis á súa investigación e á súa experiencia no noso centro.

Mario Pansera, investigador do CISPAC e responsable do Post-Growth Innovation Lab da Universidade de Vigo, lidera un dos proxectos europeos recoñecidos recentemente pola Comisión Europea como caso de éxito. Trátase de Just2ce, unha iniciativa financiada polo programa Horizonte 2020 con preto de 3,6 millóns de euros, que explora vías para unha transición cara unha economía circular máis xusta desde o punto de vista social e ambiental.

O vindeiro sábado 14 de xuño terá lugar no Centro Social do Araño (Rianxo) unha xornada de prospectiva comunitaria aberta á veciñanza e a todas as persoas interesadas. O obxectivo do encontro é construír de maneira participativa un Plan de Acción Comunitaria que permita planificar colectivamente o futuro do monte veciñal do Araño.

A actividade, organizada por Montescola en colaboración coa CMVMC do Araño, empregará metodoloxías participativas e está pensada para todas as idades. As persoas interesadas poden inscribirse ata o xoves 12 de xuño escribindo ao correo info@montescola.org.

O Grupo de Investigación HISTAGRA organiza, en colaboración co CISPAC, a proxección de "Segadores da Órrea en terras de Castela. Unha historia de heroes", un documental producido pola Asociación de Veciñas e Veciños de Santa Comba da Órrea.

A proxección da peza audiovisual terá lugar no Seminario 103 do CISPAC ás 11h.

O vindeiro martes 17 de xuño ás 11h, o CISPAC acollerá a conferencia da antropóloga brasileira Clarice de Assis Libânio, baixo o título “Cultura na periferia: enfrentamento, potência e reinvenção do território. Um olhar a partir das favelas de Belo Horizonte, Brasil”.

A actividade dará comezo ás 11h no seminario 103 do Edificio Fontán (Cidade da Cultura).

Entre o 24 e o 27 de xuño, a Facultade de Xeografía e Historia da Universidade de Santiago de Compostela albergará o curso de verán "A Cidade das Damas: espazos, lugares e paisaxes das mulleres con poder da Idade Media".

O curso aborda a relación das mulleres medievais co espazo no que exerceron poder e representación. Analiza como construíron e empregaron espazos políticos, simbólicos e patrimoniais, tanto no ámbito urbano como territorial. Tamén ofrece ferramentas para interpretar estas dinámicas en clave de xénero e comprender as estratexias femininas de proxección e memoria. O prazo de matrícula está aberto ata o 13 de xuño.